IJssel-nieuws

Notulen besloten vergadering Mientfabriek 31 mei
woensdag 6 juli 2016
Voor de beeldvorming binnen Capelle aan den IJssel over het verloop van de discussies in de gemeenteraad inclusief commissies, hierbij de tijdens de raadsvergadering van 5 juli openbaar gemaakte notulen;

Verslag van de besloten vergadering van de commissie SOB/BVM, gehouden op dinsdag 31 mei 2016 in het gemeentehuis aan de Rivierweg 111, in de Raadzaal, aanvang 21.15 uur.

Aanwezig zijn als:
voorzitter : de heer drs. M.K.A. Grauss;
volksvertegenwoordigers : mevrouw C.J. van Dorp, raadslid Leefbaar Capelle (tot 22.12 uur);
de heer J. Janson, raadslid Leefbaar Capelle;
mevrouw V. King-de Hoog, raadslid Leefbaar Capelle;
de heer M.E. Wilson, raadslid Leefbaar Capelle;
de heer P.G. Holkamp, raadslid D66;
de heer P. Geleijnse jr., raadslid D66;
de heer drs. M. Ponte, raadslid PvdA;
de heer dr. M.W. van Buuren, raadslid SGP;
de heer B.H.W. Oudshoorn, burgerraadslid SGP;
de heer N.C. van Veen, raadslid VVD (tot 22.10 uur);
de heer J.S. Kolster, burgerraadslid VVD;
mevrouw H.D. Westerdijk LLM, raadslid VVD (vanaf 22.10 uur)
de heer J.R. van der Sloot Bcom, raadslid SP;
de heer M.R. Degenaar, raadslid SP;
de heer drs. A. Bakker, burgerraadslid ChristenUnie;
de heer drs. N.H van Buren MCD, raadslid CDA;
mevrouw R.P.L. Efila, raadslid CDA;
griffier : mevrouw drs. T.A. de Mik;
secretaris : mevrouw C.M.S. Visser MSc;
portefeuillehouders : de heer mr. P. Oskam, burgemeester;
de heer D.P. van Sluis, wethouder
gemeentesecretaris : de heer drs. A.R. Ruijmgaart RA MGA;
notulist : de heer A. de Krom (Notuleerservice Dictum).

1. Opening, mededelingen en vaststelling agenda.
De VOORZITTER opent de gecombineerde besloten commissievergadering en heet eenieder van harte welkom. Vanwege de gecombineerde commissievergadering betekent het dat maximaal vier leden van de fractie van Leefbaar Capelle en maximaal twee leden van de andere fracties de vergadering kunnen bijwonen.
Vervolgens legt hij geheimhouding op het besprokene op. De wethouder zal aangeven tot wanneer die geheimhouding zal gelden.

De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld.

2. Presentatie wethouder Van Sluis over het principebesluit werk-, woon- en leerstartgebouw ‘De Mientfabriek’
Wethouder VAN SLUIS herinnert aan het plan van aanpak voor huisvesting van statushouders, waarbij is afgesproken dat de gemeente geen crisis- of noodopvang kan verzorgen, zoals destijds is gevraagd. In plaats daarvan heeft de gemeente zich gericht op de opvang van statushouders.

Voor de eerste helft van 2016 is de taakstelling 78 personen en daarover zijn afspraken gemaakt met Havensteder.

De taakstelling voor de extra huisvesting voor de tweede helft van 2016 is 90 (+1) personen. Het gaat om de keuze voor woonstartlocaties voor statushouders.

Stand van zaken
De taakstelling voor het eerste halfjaar 2016 is niet gehaald en het nog te realiseren aantal bedraagt 55 personen. Er zijn daarvoor 11 woningen gevonden. Er moeten in het eerste half jaar nog 44 mensen gehuisvest worden. Het gaat om 40 gekoppelde mensen, waarvoor circa 19 woningen zijn. 4 mensen moeten nog via het COA gekoppeld worden.

De Mient 22: is ook een mogelijkheid, ook ten aanzien van het werk- en leertraject (ambachtshuis). Ondernemers kunnen daar creatief de maakindustrie bevorderen. In het pand is momenteel de kleding- en meubelbank gevestigd. In de nabijheid zijn Promen en de voedselbank gevestigd; over die plek is de gemeente in gesprek met potentiële kopers die kavels willen afnemen en een woning willen gaan bouwen.

De Mient 22
De heer JANSON vraagt waar de kleding- en meubelbank in geval van keuze voor De Mient 22 naartoe gaat.
Aan De Mient is er volgens hem een bijzondere kans. De herontwikkeling aan De Mient bestaat volgens afspraak uit een mix van bedrijven en wonen. De gegadigden voor de koop van kavels voor woon/werkwoningen gaan met zelfbouw aan de slag. De betrokkenen worden op woensdagavond 1 juni geïnformeerd. Er is een start gemaakt met de kavelverkoop, maar de contractondertekening heeft nog niet plaatsgevonden. Na de informatie aan omwonenden worden zaken openbaar.

Wethouder VAN SLUIS is zeer benieuwd hoe de gegadigden voor een kavel aan De Mient op vestiging van opvang van statushouders zullen reageren en verwacht dat dat positief zal zijn.

Mevrouw EFILA vraagt of de reacties van toekomstige kopers van kavels aan De Mient een reden kunnen zijn om de plannen voor De Mient 22 af te zeggen.
De VOORZITTER wil eerst de wethouder zijn verhaal laten afmaken.

De Mientfabriek
Wethouder VAN SLUIS noemt De Mientfabriek een uniek concept in Nederland, met een bijzondere mix van werken, wonen en leren in combinatie met statushouders. Werken en leren zijn aan De Mient een geschikte mogelijkheid voor iedereen. Het gaat om maakindustrie, handarbeid, het ambachtshuis en een bijdrage leveren aan de arbeidsmarkt. Om die optie waar te kunnen maken moet men dat ook financieel kunnen dekken. Het gaat om leerwerkbedrijven met een toegevoegde waarde voor startende en zittende ondernemers. Ook gaat het om woonunits, een leerwerkplek en een centrale ontmoetingsplek voor ondernemers en iedere bewoner uit De Mient. Er kan dan een broedplaats van communicatie en contacten ontstaan. De meerwaarde van het ondernemersklimaat kan men in kleine schaal inbedden in Capelle aan den IJssel. De toegevoegde waarde zit in het ambacht, het vak- en handwerk en de maakindustrie. De filosofie is het bij elkaar brengen van werken, leren, ondernemerschap, wonen en statushouders. Er moeten daarbij mensen komen die het ambacht al in zich hebben. Het COA kan mensen toewijzen die ambachten kunnen leveren. Twee jongere statushouders in De Rondelen willen bijvoorbeeld heel graag aan de slag.

Het exploitatiemodel betreft een periode van tijdelijk vijf jaar en maximaal 40 personen (10 woonunits van 4 personen). Het gebruiksoppervlak is 54 m² per unit van 4 personen. De uitwerking wordt zodanig ingevuld dat de gemeente geen subsidie gaat missen.

Er is nog geen omlijnd plan, maar hij laat zien hoe het eruit zou kunnen zien: werk- en woonunits met een middenterrein, waar er beleving, samenwerking en communicatie kunnen zijn. Zijn beeld is in eerste instantie voor 10 personen te bouwen en dat deze statushouders voor de overige 30 personen verder bouwen. Het vakmanschap van bepaalde vakken kan worden geïntegreerd in een ambachtshuis. Het gaat niet om opsluiten, maar om insluiten in de samenleving.
Bij gezinshereniging kunnen statushouders vanuit De Mient 22 doorstromen naar het reguliere woningbestand. De exploitatieperiode van vijf jaar is gerelateerd aan het kostenplaatje.

Investering
De realisatiekosten bedragen € 1.600.000,- waarvan € 325.000,- wordt gedekt door subsidie en een restwaarde van € 195.000,-. De huuropbrengsten zijn € 450.000,-, waarna een per saldo € 630.000,- als kostenpost resteert. Een plan wordt uitgewerkt.

De heer JANSON klinkt het als muziek in de oren dat 10 statushouders het huis van de overige 30 personen kunnen bouwen. Dat kan tot lagere kosten leiden, die kunnen worden omgezet om mensen te trainen en te scholen.
Wethouder VAN SLUIS geeft de heer Janson daarin gelijk. De financiële paragraaf is gebaseerd op het feitelijk realiseren van de woonunits. Er kan een financiële en inhoudelijke winsituatie ontstaan.

Uitwerking opzet
Wethouder VAN SLUIS kondigt aan te zullen uitwerken:
de technische mogelijkheden; units of anderszins;
de businesscase van het ambachtshuis;
een andere locatie voor de kringloopwinkel;
een degelijk communicatieplan;
aanbesteden en realisatie; afhankelijk van het te kiezen model.
Hij wil alles rond de jaarwisseling 2016/2017 gereed hebben.

Risico’s
Qua risico’s is rekening te houden met:
nieuwe informatie in een lopend koopproces aan De Mient: hij hoopt dat de gegadigden voor de koopkavels begrijpen wat de mogelijkheden van een combinatie zijn; het kan zijn dat potentiële kopers een andere keuze maken; hij weet dat er veel animo is voor zelfbouw en verwacht dat de kopers een specifieke doelgroep vormen van mensen hun droom nastreven en creatief en vernieuwend bezig zijn;
dat potentiële kopers afhaken.
invulling van het experimentele karakter past binnen de kaders van het gebiedspaspoort; dat in bedrijfsgebouwen activiteit plaatsvinden is vanaf de eerste dag bekend; gegadigden hebben de meeste voorkeur voor kavels aan de zijde van de bedrijfsgebouwen in plaats van de zijde van het water.

Collegebesluit 31 mei 2016
Het collegebesluit omvat:
- het principebesluit om het pand De Mient 22 aan te wijzen als werk-, woon- en leerstartgebouw voor maximaal 40 statushouders;
- het verwerken van de financiële gevolgen bij de voorjaarsnota;
- het op 1 juni uitnodigen van initiatiefnemers, omwonenden en bedrijven; na 1 juni is wat hem betreft de geheimhouding opgeheven en zal een persbericht worden uitgegeven;
- het houden van een informatiebijeenkomst op 9 juni voor iedereen die daaraan behoefte heeft.
- het op 14 juni houden van een openbare consultatie in een gecombineerde vergadering van de commissies BVM en SOB;
- het nemen van een definitief besluit door het college na de aanraming en het vaststellen van de financiële consequenties door de raad middels de voorjaarsnota op 4/5 juli.

De heer VAN BUREN kan zich voorstellen dat vanwege de politieke zwaarte van het onderwerp het college liever een raadsbesluit laat nemen.
Wethouder VAN SLUIS heeft geen behoefte aan iets dat niet wordt gerealiseerd. Hij voelt er wel voor om de raad een besluit te laten nemen, het liefst unaniem. Op voorhand geeft hij echter niet de besluitvormingsbevoegdheid van het college op, omdat het college daarover beslist. Het college heeft wel een taakstelling opgedragen gekregen en hij gaat er alles aan doen om die op een goede manier te realiseren.

Mevrouw KING-DE HOOG vraagt of ook is nagedacht over wat er met het pand over 5 jaar zal gebeuren.
Wethouder VAN SLUIS stelt dat de vijfjaarperiode moet worden gezien in het kader van de financiële exploitatie. Het plan kan langer door. Hij ziet ook mogelijkheden voor Capellenaren die een startersruimte zoeken, bijvoorbeeld studenten in een praktijkopleiding die gelijk hun stageplek naast de deur hebben. Er zijn talloze mogelijkheden om de broedplaats invulling te geven.

Vragen en reacties van commissieleden
De heer VAN DER SLOOT hoorde een goed verhaal en is daarover positief. Hij denkt dat men niet zo bang hoeft te zijn dat potentiële kopers aan De Mient afhaken en vraagt voor wie de informatiebijeenkomst op 9 juni bedoeld is, hoe die wordt vormgegeven en of daarvoor gericht wordt uitgenodigd,
De heer PONTE vindt het een mooi plan, dat er inhoudelijk goed uitziet. De vraag is dan in hoeverre het haalbaar is. De kansen zijn er op papier, maar in de realiteit komen er vragen boven. Zijn voorkeur gaat toch uit naar verspreiding van statushouders over heel Capelle, waarbij de optie van woningen uit het duurdere segment hem aanspreekt. Nu is de wijk Schenkel namelijk al zwaar belast met statushouders.
Capelle heeft geen traditie qua maakindustrie, met uitzondering van de scheepsbouw in het verleden. Hij vraagt of er al signalen van ondernemers zijn voor maakindustrie en het opleiden van statushouders. Die zouden het nodige draagvlak moeten kunnen aantonen.
Een aantal statushouders opsluiten in een gebouw aan De Mient betekent toch afzondering, zeker als ze daar ook gaan wonen, werken en recreëren. In hoeverre is men dan met integratie bezig?
Voor het exploitatieoverzicht geeft hij nog niet zoveel. Een studie daarnaar uitvoeren zou al twijfels kunnen wegnemen. De tijdsdruk maakt het uitdagend en kwetsbaar. Het concept gaat uit van werken, opleiden en wonen. Op wonen kan men selecteren met het COA. Op de financiële en werkgeverskant zijn er bezwaren. Meer informatie daarover zou hij graag beschikbaar hebben. Dat is zijn eerste reactie.
De heer HOLKAMP vindt het een mooi plan en creatief om met zoiets te komen. Er zit een component in van het integreren van mensen. Het verhaal klinkt in het algemeen heel mooi, maar er is ook een sterke partij nodig die zich verantwoordelijk voelt, het project gaat trekken en zorgt dat iedereen de goede dingen gaat doen. Als die er niet is of gevonden kan worden zou het een moeizaam traject kunnen worden.
Hij begrijpt dat het hele financiële verhaal is gebaseerd op vijf jaar, maar mogelijk kan het zes, zeven, acht of tien jaar staan.
Mevrouw EFILA complimenteert de wethouder met de mooie presentatie. Inmiddels heeft zij de wethouder leren kennen als iemand die niet gaat voor een plan B. Zij vraagt zich af wat er met de potentiële kopers op 1 juni besproken wordt en in die zin denkt zij dat er toch een plan B nodig is.
De heer VAN BUREN sluit zich daarbij aan. Het plan is een van de vele dingen die de gemeente moet doen, gezien het aantal op te vangen statushouders.
De maakindustrie is beperkt aanwezig in Capelle aan den IJssel. In Capelle-West en aan de andere kant van de rivier staat er wat dat betreft heel veel. Die bedrijven weten niet altijd werknemers aan te trekken en daar zouden statushouders aan de slag kunnen gaan.
De opzet vindt hij goed en interessant.
Volgens hem moet ook de raad uitspreken dat de Capelse politiek zich achter het plan schaart.
De heer VAN BUUREN steunt van harte het concept van werken, wonen en leren met gebruikmaking van bestaand vastgoed. Hij vindt het goed om vertrouwen te hebben in het publiek dat op 1 juni aanwezig zal zijn op de informatiebijeenkomst. Het zijn mensen die een gebied tot ontwikkeling willen brengen, zelf creatief zijn en dergelijke functies en voorzieningen in de buurt zien zitten. Er is in het dossier een verantwoordelijkheid voor de politiek, bestuur en burgers.
In 2016 moeten er 168 statushouders gehuisvest worden en het gebouw voorziet in 40 personen. Hij heeft daarom behoefte aan een prognose over de door Havensteder te leveren capaciteit in de komende jaren en welke mogelijkheden er dan zijn.
De heer BAKKER is in een eerste reactie heel enthousiast dat er iets gaat gebeuren met het opvangen van statushouders. Het project spreekt hem heel erg aan. Wel vraagt hij nog aandacht voor de leefbaarheid en solidariteit. Als men met 4 mensen huisvest op een ruimte van 54 m², inclusief een natte ruimte en met een timmerfabriek aan de andere kant, lijkt het dat het een minimale variant is waarvan hij niet zeker weet of die een succes wordt.
Gezien de invulling eind 2016 betekent het dat de taakstelling niet wordt ingevuld voor de tweede helft van 2016.
De heer JANSON kwalificeert het voorstel als perfect of bijna perfect: opvang met een menswaardige invulling. Leefbaar Capelle heeft zich altijd verzet tegen opvang met doorstroom binnen drie maanden, waarbij mensen niets doen. Vanaf dag 1 zouden statushouders opgeleid moeten worden en contact moeten hebben. Wellicht kan men buiten het budget geld worden aangeraamd om statushouders op een nog passende manier kunnen laten integreren.
De heer WILSON complimenteert het college met het heel mooie verhaal. Hij vraagt in hoeverre het daadwerkelijk zo is dat het COA kan filteren op de vaardigheid van statushouders.
Mevrouw KING-DE HOOG is ook van mening dat sprake is van een heel mooi en ambitieus plan en heeft het vertrouwen dat dat op 1 juni ook zo gepresenteerd zal worden. Zij heeft ook het vertrouwen dat de gemeente de statushouders zal huisvesten.
Ook vindt zij het evenals mevrouw Efila belangrijk om een plan B te hebben.
De heer VAN BUREN vraagt of mevrouw King het een minder fantastisch plan vindt als er veel weerstand daartegen is. Ergens moet er een plek gecreëerd worden en moet men de moed hebben om een besluit te nemen. Het is de plicht van de gemeente om voor huisvesting te zorgen.
Mevrouw KING-DE HOOG vindt fantastische plannen voorliggen waar iets aan gedaan moet worden. Zij buigt absoluut niet voor weerstand en ziet de wethouder dat ook zeker niet doen.
Mevrouw WESTERDIJK is van opvatting dat sprake is van een heel erg vernieuwend plan en een uitdaging. De voordelen zijn dat mensen leren en actief zijn en bouwen aan een nieuwe toekomst. Onduidelijk is hoe het plan uitgevoerd gaat worden en of het in de markt wordt gezet. € 630.000,- is de eerste doorrekensom voor 40 personen, wat € 15.750,- per persoon betekent. Zij wil ook de kosten van andere huisvesting weten.
Naar de toekomst toe worden er allerlei plannen uitgewerkt en bij gezinshereniging over een tot twee jaar zal het nieuwe aanbod daardoor iets afnemen. Verder spreekt zij haar zorg uit dat nieuwe bewoners worden geïnformeerd, maar de bestaande inwoners van de wijk worden wellicht voor een voldongen feit gesteld.
Reactie wethouder op vragen commissieleden
Wethouder VAN SLUIS dankt de commissieleden voor de brede steun. Met het hanteren van de term ‘maakindustrie’ slaat de gemeente de spijker op zijn kop. Met een vernieuwend project levert de gemeente een bijdrage aan leefbaarheid, de samenleving en de voor de nieuwe Nederlanders noodzakelijke barmhartigheid. Het gaat niet alleen maar om vierkante meters om te slapen, maar ook bezig zijn met de toekomst.
Op 1 juni vanaf 20.00 uur zullen de direct betrokkenen, die met een kavel aan De Mient bezig zijn geweest, als eersten worden geïnformeerd. Zij moeten nog een keuze maken om een kavel te kopen. Zij kunnen nog van die kavel af en dat maakt het besluit voor de gemeente eenvoudiger. Het gaat nu om een principebesluit. Het gaat om zijn verantwoordelijkheid om zijn doelstelling te bereiken.
Op 1 juni worden er uitnodigingsbrieven voor de bijeenkomst van 9 juni gestuurd naar omwonenden en bedrijven in de directe omgeving. Ook dat betreft het aanhoren van en luisteren naar mensen.
Hij erkent verder dat een sterke partij nodig is om zaken voor elkaar te krijgen, bijvoorbeeld een externe partij uit het bedrijfsleven of uit de stichting. De huidige huurder zou daaraan een bijdrage kunnen leveren.
Er is een doorrekening gemaakt van tien jaar en dan komt men exploitatietechnisch op nul uit. Dan maakt hij het verhaal mooier dan het is. Het project is echter nog niet volledig uitgerekend. De kostenraming is gebaseerd op het feitelijk kunnen leveren van 40 woonunits voor statushouders.
De heer HOLKAMP gaat het meer om de optie om een periode van langer dan vijf jaar open te houden.
Voor wethouder VAN SLUIS is er geen reden om het pand na vijf jaar plat te gooien en hij wil het project daarentegen langjarig een plek in de Capelse samenleving geven.
Hij komt met een voorstel en een principebesluit dat hij op een juiste wijze kan uitleggen, ook omdat hij zich gesteund voelt door de commissie.
De heer PONTE was positief, maar wil zijn inbreng nog niet beschouwen als draagvlak, zeker als het gaat om dat over te brengen naar potentiële kopers.
Wethouder VAN SLUIS beschouwt de inbreng van de commissie wel als draagvlak.

De VOORZITTER wijst erop dat de commissieleden met hun fracties zich niet op de besloten commissievergadering hebben kunnen voorbereiden. Er zijn dus ook nog geen fractiestandpunten.
Wethouder VAN SLUIS begrijpt dat terdege en hoort uitgesproken complimenten, waarvan hij vindt dat hij die kan meenemen. Hij zal niet spreken op de informatiebijeenkomst over raadsbrede steun.
Volgens de heer PONTE mag men over de PvdA zeggen dat die in eerste instantie positief heeft gereageerd op de creativiteit en de vraagpunten daarachter. Er zijn echter nog heel veel vragen om daarover een positief standpunt in te nemen.
De heer VAN BUUREN attendeert erop dat men ook niet uit een vertrouwelijke vergadering mag citeren.
Wethouder VAN SLUIS is handig genoeg om een verhaal te vertellen waarbij hij de nuance wel weet te vinden. Hij kan aangeven, zonder naar een politieke partij te redeneren, dat er een positief geluid is afgegeven. Hij weet donders goed wat vertrouwelijkheid inhoudt.
Hij houdt rekening met kwaliteit en geluidsnormeringen van de woningen. Het zijn tijdelijke woningen, zodat men kan afwijken van het Bouwbesluit, maar niet van brandveiligheidsregels. De vierkante meters zijn niet voorgeschreven. 54 m² voor vier personen is bijvoorbeeld niet voorgeschreven. Studenten wonen op minder vierkanter meters. Creativiteit moet er zijn.
De heer Wilson heeft gevraagd naar integratie en filtering van arbeid. Er komt een schrijven van Welzijn en Educatie en de VNG daarover naar de commissie toe. Het COA vraagt vluchtelingen wat ze in hun eigen land hebben gedaan en toont de bereidwilligheid om mensen op de juiste plek een positie te geven.
Het pand aan De Mient is eigendom van de gemeente en er is bekend in welke bouwtechnische staat het zich bevindt. Er worden partners gezocht die verstand hebben van woningbouw met ateliertjes te maken. Dat kan middels aanbesteding. Er zijn misschien Capelse ondernemers die ook een bijdrage willen leveren. Er zijn mogelijkheden om bestaande units daar neer te zetten. De creativiteit en samenwerking met het bedrijfsleven opzoeken is evident.

3. Sluiting

De VOORZITTER legt geheimhouding op al het besprokene op. Het onderdeel van de geheimhouding voor De Mient vervalt op 2 juni 2016.

Op 14 juni is een openbare gecombineerde vergadering van de commissies SOB en BVM. Voor die datum zal er een terugkoppeling over de bewonersbijeenkomst zijn.
Wethouder VAN SLUIS zegt toe de uitnodiging naar bewoners toe ook naar de commissieleden te sturen.

De VOORZITTER sluit om 23.03 uur de vergadering.

Aldus vastgesteld in de vergadering van de commissie Stadsontwikkeling en -Beheer van 13 juni 2016,
de secretaris, de voorzitter,
Aldus vastgesteld in de vergadering van de commissie Bestuur, Veiligheid en Middelen van 14 juni 2016,
de secretaris, de voorzitter,