In IJssel-nieuws van 17 oktober sprak Rob Nieuwveld met burgemeester Peter Oskam over de situatie rond het coronavirus en de daaraan gekoppelde maatregelen.

'Het gaat echt de verkeerde kant op, de aantallen nemen toe: vorige week dinsdag (6 oktober, red.) zaten we op 4.000 in Nederland en het zijn er nu 8.000,' aldus de burgemeester.

Wat vindt u van de maatregelen die door het kabinet zijn gepresenteerd, is het streng genoeg?
'Dat zal de toekomst moeten leren. Het belangrijkste is dat het gedrag van mensen verandert, daar zit de key. Dat is ook wat ik in mijn videoboodschap heb gezegd: het is niet belangrijk of het verplicht is dat je een mondkapje op of af moet, doe het gewoon. We kunnen daar een heel juridisch betoog over houden, maar ik zou zeggen: doe het gewoon de komende weken. Laten we met elkaar vier weken lang streng zijn en even op de tanden bijten en ervoor zorgen dat dat cijfer naar beneden gaat.'

U heeft eerder in IJssel-nieuws gezegd dat het om gedrag van mensen gaat. Heeft u de indruk dat Capelle meegaat in die gedragsverandering?
'Je ziet dat mensen nog steeds niet het besef hebben dat het slecht gaat. Ik geef altijd als voorbeeld dat ik in de eerste periode van de lockdown om 14 uur voor Teletekst zat en dan zag je het aantal doden en dat maakte indruk. Nu valt het aantal doden mee en denken mensen dat het hun deur wel voorbij zal gaan. Ik was gisteren in De Koperwiek en zag dat zo'n 70% zonder mondkapje liep.'

Constateert u dan dat er ook te veel mensen in die Koperwiek zijn?
'Dat viel mee maar dat is natuurlijk een momentopname en dat verandert per uur. Ik krijg e-mails of appjes van mensen die stellen dat het de spuigaten uitloopt. Dan gaat Handhaving erop af, maar we kunnen natuurlijk niet alles in de gaten houden. Het is een coproductie tussen Handhaving, de politie, de Capellenaren en de ondernemers. Ik heb deze week bij alle winkeliers en bij de horeca een brief laten bezorgen waarin staat dat we ons grote zorgen maken, dat we weten dat zij het heel zwaar hebben, maar we toch vragen om het deurbeleid van de eerste coronaperiode weer naar voren te halen. Dan gaat het om het aantal mensen per vierkante meter, zorgen dat je handen kunt schoonmaken, dat winkelmandjes worden schoongemaakt en dan op een veilige manier proberen de economie intact te houden.'

Wat zijn in Capelle kwetsbare omstandigheden en kwetsbare plekken?
'Het is nog steeds zo dat verzorgingstehuizen ons zorgen baren. Het goede nieuws is dat in De Vijverhof de brandhaard weg is en alles daar terug is naar 'normaal' maar dat blijft riskant. Zodra oudere mensen besmet raken gaat het vaak heel snel en dat moeten we in de gaten houden. Je ziet ook bij scholen risico's: er zijn deze week drie scholen gesloten. Gelukkig vlak voor de herfstvakantie, dus dan hebben docenten tijd om adem te halen. Maar ja, ik ging gisteren mijn eigen kinderen van school halen bij de Capelse School Vereniging en dan zie ik vaders en moeders gewoon tegen elkaar aan gezellig staan kletsen en dat kan dus echt niet. Ik ga met Handhaving bespreken dat we na de herfstvakantie streng gaan optreden tegen ouders die denken dat de regels voor hen niet gelden.'

Het is triest om dat te constateren?
'Zeker, in de eerste periode was ik trots op de Capellenaren omdat het zo goed ging en nu zie je het ook bij voetbalclubs, op scholen en het houdt niet op.'

Wat kunt u met uw ervaring als rechter waar je ook met gedrag bezig bent richting die gedragsverandering?
'Ja, ik denk dat wanneer je als rechter een vonnis uitspreekt, het alleen beklijft als je goed kunt uitleggen waarom het die straf moet worden. Ik ben geen voorstander van straffen in Capelle maar wel dat het goed is om het mensen uit te leggen, elke keer opnieuw. Waar we van af moeten, is constant de discussie hebben over "hier gebeurt het niet" zoals op het gemeentehuis, via voorzitters van voetbalclubs of op scholen. Het is nu vier weken op een houtje bijten, zo veel mogelijk thuis blijven, zo min mogelijk reisbewegingen, zo min mogelijk groepsvorming en dan hoop ik dat het cijfer omlaag gaat.'

Wij krijgen berichten over groepen jongeren die zich verzamelen in het Schollebos.
'Dat weten we en daar hebben we aandacht voor. Dit weekend gaat Handhaving alle hotspots na of plekken waar we op geattendeerd worden om nogmaals uit te leggen hoe gevaarlijk het is en als mensen niet willen horen dan moeten ze het voelen.'

U bent in dit gesprek heel direct, over jongeren, scholen en voetbalclubs.
'Nederlanders zijn eigenwijs, maar we staan er wel heel slecht voor. En toch is overal het verhaal van "ja, maar" en juist dat is er nu vier weken niet. We gaan het met elkaar zo doen, niet goedschiks dan kwaadschiks.'

Hoe frequent komt u binnen de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond met de burgemeesters bij elkaar?
'Die bijeenkomsten worden geïntensiveerd. We komen elke week bij elkaar. In het begin van de eerste lockdown was het eens per twee weken en in de zomerperiode niet. Nu dus iedere week omdat burgemeester Aboutaleb en de directeur van de Veiligheidsregio dicht bij het vuur zitten in Den Haag en vaak allerlei vormen van voorinformatie hebben over wat er komen gaat. Het is dus goed om daarover afspraken te kunnen maken en met elkaar daar eenheid in te creëren.'

Is die eenheid er of merkt u dat er verschillen zijn in inzicht tussen de diverse burgemeesters?
'Burgemeester Aboutaleb zit "in the lead": hij neemt ook deel aan het Veiligheidsberaad en komt vaak met ideeën uit Den Haag terug. Sommige burgemeesters vinden het ingewikkeld ook in relatie tot hun gemeenteraad omdat die raden het idee hebben dat alles via de burgemeester van Rotterdam gaat. Zo is het in praktijk niet en dat houdt ons scherp.'

In Capelle heeft u nog steeds de markt open kunnen houden.
'Ja en dat laat ik ook zo. Het was één van de meest vervelende maatregelen die ik heb moeten nemen in de eerste periode. Daar ben ik solidair geweest met het beleid van de regio en ik vond het ook niet goed gaan toen. Ik heb zelf op de markt rondgekeken en vind het inmiddels stukken beter gaan. Ik krijg goede berichten van de marktkooplui, die zijn blij met de weidse opstelling zoals die er nu is. Natuurlijk is er een aantal dat liever aan de kant van het Stadsplein staat, maar het gaat goed nu, er wordt toezicht gehouden en men spreekt elkaar aan op het gedrag. Ik snap dat mensen het soms even vergeten en dan is het goed wanneer andere mensen zeggen "let op, houd die anderhalve meter afstand".'

Merkt u iets van vormen van agressie naar bijvoorbeeld handhavers of politie?
'Ik vind het nogal meevallen. Ik heb dagelijks contact het Handhaving daarover. Ik verwacht dat het moeilijker gaat worden, omdat we hebben afgesproken dat er meer bonnen geschreven gaan worden, niet zozeer om het echte bonnen schrijven maar wel omdat we van mening zijn we duidelijkheid moeten geven , wanneer mensen niet willen luisteren en constant die discussie opzoeken om er onderuit te komen. Dat zal ongetwijfeld tot tegenreacties leiden.'

Afgelopen week was bestuursvoorzitter Albert van Wijk van het IJsselland Ziekenhuis in dit programma te gast en hij vertelde dat er te veel agressie is bij de ingang van het ziekenhuis. Mensen die naar binnen willen zonder mondkapje.
'Ik heb het persoonlijk geconstateerd. Vorige week was ik in het ziekenhuis en daar is het goed georganiseerd. Je dient je handen te wassen, een mondkapje op te doen en uit te leggen waarvoor je naar het ziekenhuis komt. Sommige mensen vinden dat heel vervelend, maar het is nodig om ook daar dat deurbeleid goed vorm te geven.'

Hoe ziet u de komende weken tegemoet?
'Met zorgen. We zullen monitoren waar het goed gaat. Deze week is herfstvakantie dus gelukkig krijgen de onderwijzers en directeuren van scholen enige rust om weer de energie op te pakken om na die vakantie door te gaan. Ik zie bij de winkeliers en bij de horeca dat zij moeten slikken maar proberen goed mee te werken en wanneer nodig zullen we hen daarbij helpen. Ik hoop oprecht dat de grote air ombuigt, maar ik ben bang van niet.'